Jak działają systemy gaszenia gazem? 

Ochrona przeciwpożarowa jest bardzo ważna w każdym budynku, jednak nie wszędzie może być stosowane gaszenie zwykłą wodą, pianą czy gaśnicami proszkowymi. Takie miejsca jak serwerownie, centra przetwarzania danych, stacje transformatorowe, elektrownie, muzea, laboratoria czy szpitale wymagają innych sposobów ochrony. Tu sprawdzą się systemy gaszenia gazem, które nie tylko skutecznie radzą sobie z pożarami, ale także nie doprowadzają do uszkodzeń pomieszczeń i przedmiotów w nich się znajdujących.

Elementy systemu gaszenia gazem

Gaszenie gazem znajduje zastosowanie wszędzie tam, gdzie gaśnice wodne, pianowe czy proszkowe mogłyby doprowadzić do zbyt dużych zniszczeń. Jest to bardzo wydajna metoda, która pozwala na szybkie przerwanie procesu spalania. Do tego celu wykorzystywane mogą być gazy chemiczne, gazy obojętne albo dwutlenek węgla.

Całość systemu gaszenia gazem składa się z kilku elementów:

• Urządzenia wykrywające pożar, czyli tak zwane czujki i detektory, które mogą działać automatycznie, gdy pojawia się zagrożenie pożarowe, albo włączane są ręcznie.
• Właściwa instalacja gaśnicza, w której skład wchodzą zbiorniki z gazami wraz z przewodami rozprowadzającymi oraz dyszami wylotowymi, przez które wydostaje się gaz podczas procesu gaszenia.
• Układ sterowania, czyli urządzenia sterujące, które uruchamiane są automatycznie lub ręcznie podczas pożaru.

Działanie systemu

System gaszenia gazem działa w ten sposób, że po wykryciu pożaru przez detektory i inne urządzenia monitorujące następuje ręczne lub automatyczne włączenie właściwej instalacji gaśniczej. Od tego momentu do pomieszczenia, w którym zaczęło się coś palić, zaczyna być wtłaczany gaz wypierający znajdujące się w tej przestrzeni powietrze. W ten sposób zmniejsza się również stężenie tlenu w miejscu pożaru. Dzięki temu przerywamy reakcję spalania, czyli utleniania, w wyniku czego zmniejsza się wielkość pożaru, a po pewnym czasie następuje zupełne jego ustanie.

Instalacje gaszenia gazem pozwalają na ugaszenie pożaru bezpośrednio przez przerwanie procesu spalania, ponieważ w danej przestrzeni zaczyna być coraz mniej tlenu. Nie potrzeba do tego wody ani piany czy innych środków gaśniczych, które mogłyby spowodować dodatkowe uszkodzenia w pomieszczeniu. Jest to szczególnie istotne w miejscach, w których znajdują się serwery, urządzenia elektryczne i elektroniczne, a także cenne zbiory. Dlatego wszędzie tam wybór systemów gaszenia gazem będzie najlepszą opcją, która spowoduje najmniej strat, gdy niespodziewanie wybuchnie pożar.

Wybór odpowiedniego gazu do gaszenia

Wybór odpowiedniego gazu do systemu gaszenia gazem zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj zagrożenia pożarowego, charakterystyka pomieszczenia czy obecność osób w danym miejscu. Najczęściej stosowanymi gazami są dwutlenek węgla (CO2), argon (Ar), azot (N2) oraz mieszaniny tych gazów. Każdy z nich ma swoje zalety i wady, dlatego warto dokładnie przeanalizować potrzeby przed podjęciem decyzji o wyborze konkretnego gazu.

Przykładowo dwutlenek węgla jest skutecznym środkiem gaśniczym, który działa poprzez obniżenie stężenia tlenu w miejscu pożaru oraz przez chłodzenie. Jednakże jego stosowanie może być niebezpieczne dla ludzi, gdyż w dużych stężeniach może prowadzić do uduszenia. Dlatego zaleca się stosowanie tego gazu w miejscach, gdzie nie ma ryzyka związanego z obecnością osób.

Argon i azot są z kolei gazami obojętnymi, które gaszą pożar poprzez obniżenie stężenia tlenu w miejscu pożaru. Są one bezpieczne dla ludzi i środowiska, ale mogą być mniej skuteczne niż dwutlenek węgla. Mieszaniny tych gazów, takie jak argonit czy inergen, łączą zalety obu rodzajów gazów, zapewniając skuteczność gaszenia przy jednoczesnym zachowaniu bezpieczeństwa dla ludzi.

Koszty instalacji i konserwacji systemów gaszenia gazem

Instalacja systemu gaszenia gazem może być kosztowna, ale warto pamiętać o długoterminowych korzyściach płynących z jego zastosowania. Systemy te są trwałe i niezawodne, co przekłada się na mniejsze ryzyko wystąpienia pożaru oraz mniejsze straty w przypadku jego pojawienia się. Ponadto koszty konserwacji takiego systemu są niższe niż w przypadku tradycyjnych gaśnic wodnych czy pianowych.

Szkolenia dla pracowników obsługujących systemy gaszenia gazem

Ważnym elementem funkcjonowania systemów gaszenia gazem jest odpowiednie szkolenie pracowników, którzy będą z nimi pracować. Szkolenia te powinny obejmować zarówno obsługę systemu, jak i znajomość zagrożeń związanych z jego działaniem oraz zastosowaniem poszczególnych gazów. Dobrze przeszkolony personel jest kluczowy dla skuteczności działania systemu oraz dla bezpieczeństwa osób przebywających w miejscu, gdzie jest on zainstalowany.